Nie będzie to artykuł bardzo specjalistyczny i teoretyczny, ale za to na tyle praktyczny na ile to możliwe, ponieważ pisany na podstawie własnych doświadczeń i chęci ich spopularyzowania.
Poniższy tekst powstał pierwotnie jako email na prośbę moich znajomych, którzy chcieli poznać sposób planowania naszych wspólnych wycieczek i wykorzystywania do tego GPS i OpenStreetMap..
Ogólnie rzecz ujmując wychodzę z założenia, że jeżeli już decydujemy się spędzać aktywnie czas, to powinien on być w miarę możliwości, chęci i czasu - jak najlepiej wykorzystany.
Turystykę rowerową uważam za najzdrowszą i najpożyteczniejszą formę aktywnego wypoczynku. Zapewne są zdrowsze sporty, są też pożyteczniejsze, ale jazda rowerem i zwiedzanie to wg mnie - połączenie idealne.
Do turystyki rowerowej z OpenStreetMap (OSM) wg mojego przepisu, potrzebujemy:
1. roweru ;)
2. komputera z internetem (w domu)
3. przenośnego urządzenia GPS z możliwością zapisywania na nim map OpenStreetMap oraz importowania plików z zaplanowaną trasą (np .gpx lub .kml), a także zapisywania, eksportowania trasy przejechanej tzw śladu.
4. polecam również aparat fotograficzny z wbudowanym modułem GPS lub oddzielny moduł GPS do geotagowania zdjęć.
1. Planowanie trasy.
Jako, że mówimy o turystyce, nie bez kozery będzie zaplanować trasę wzdłuż istniejącego szlaku turystycznego, (niekoniecznie rowerowego, ale dostępnego dla rowerów) ponieważ wzdłuż takiego szlaku najpewniej znajdziemy miejsca godne poświęcenia dla nich, naszego bezcennego czasu i siły na dotarcie do nich.
Spis szlaków PTTK: http://szlaki.pttk.pl
Zawsze warto jednak zapytać wujka Googla wpisując "nazwa miasta szlaki turystyczne". Znajdziemy wówczas opisy szlaków, co pomoże nam w wyborze najciekawszych.
W planowaniu trasy świetnie sprawdza się cyfrowa "Mapa Rowerowa" z OpensSreetMap oraz serwis GPSies.com
Polecam zarejestrowanie się w tym GPSies.
Z dostępnych możliwości i różnych opcji na początek wybieramy Planuj trasę.
Następnie ikonkę "Create link/track". Z dostępnych map wybieramy OSM Cycle i rozpoczynamy planowanie.
Nie ma większego problemu z planowaniem wzdłuż wybranego szlaku, jeżeli na Mapie Rowerowej (OSM Cycle) jakaś osoba naniosła już szlak turystyczny.
Klikając od miejsca do miejsca wzdłuż dróg, ścieżek na mapach cyfrowych lub po zdjęciach satelitarnych planujemy jak dojechać do szlaku turystycznego, ile km chcemy przejechać, tak aby wrócić na noc do domu lub wybrać miejsce noclegu. Możliwości i zalet planowania jest dużo, zależą od wielu czynników i naszych chęci.
Jeżeli szlaku nie ma naniesionego na OSM Cycle, a mamy ją w postaci mapy papierowej, pozostaje nam patrzenie na papier i klikanie na mapie cyfrowej w GPSies.com wyznaczając trasę. Żmudna i trudna robota, ale wg mnie również warta wykonania, zwłaszcza w kontekście późniejszego edytowania OpenStreetMap i dodawania tam nowych dróg, tras.
Tak czy inaczej w konsekwencji wyklikania naszej planowanej trasy mamy ją naniesioną na mapę w GPSies.com
Mapie nadajemy nazwę i zapisujemy. Zaznaczmy/opisujemy, że jest to planowana trasa, a nie przejechana.
I teraz możemy ją wyeksportować.
2. Eksport zaplanowanej trasy.
Bardzo polecam w pierwszej kolejności eksport do pliku .kml
Są ku temu dwa bardzo ważne i ciekawe powody:
2.1) Powód pierwszy - otwarcie pliku . kml w programie Google Earth.
Google Earth (GE) pozwala na bardzo płynne prześledzenie trasy z możliwością zobaczenia bardzo wielu cennych informacji o miejscach jakie będziemy mijać jadąc trasą.
Do GE możemy skorzystać z warstw lub zaimportować pliki z najróżnorodniejszymi informacjami
Kilka przykładów:
- z mojego podwórka - Zamki Ziemi Łódzkiej http://www.zamkilodzkie.pl
- LOCR Serwis zdjęciowy inny niż Panoramio
http://pl.locr.com/tools/kml/kml.php?
- Wartstwa pokazująca OpenStreetMap w Google Earth:
- Ciekawe miejsca w Bydgoszczy - rewelacyjan mapa!
http://bbs.keyhole.com/ubb/ubbthreads.php?ubb=download&Number=906726&filename=Projekt.kmz
Takich przygotowanych przez innych map/plików z ciekawymi informacjami można odszukać dużo wpisująć w Google choćby “ciekawe miejsca kml “
Korzystamy również z wielu innych wbudowanych w GE.
Ciekawe obiekty turystyczne albo użyteczne miejsca (sklepy wzdłuż szlaku, miejsca noclegu, informacje) możemy również zapisać na naszej planowanej trasie w GPSies.com. Czyli wracamy do naszej zapisanej trasy, klikamy "Edytuj lub przerób trasę"
, a następnie "Zmień trasę"
i tym razem "Add waypoint" zamiast "Create link/track"
Tak wzbogaconą o ciekawe punkty trasę eksportujemy już do pliku .gpx Track zaznaczając Trasa & punkt
2.2) drugim powodem generowania pliki .kml jest Geocaching Opencaching.
Nie będę starał się opisywać czym jest ta forma spędzania czasu wprost stworzona do łączenia z turystyką rowerową. Zapraszam na stronę www http://opencaching.pl
Od jakiegoś czasu ten serwis umożliwia automatyczne wytypowanie skrzynek wzdłuż zaplanowanej trasy. Trzeba się zalogować i przejść do Moje trasy: http://www.opencaching.pl/myroutes.php
Tam wczytać plik .kml, określając w jakiej odległości od planowanej trasy system ma pokazać skrzynki.
Wskazane skrzynki możemy przejrzeć, poczytać opisy, komentarze. Wydrukować ewentualnie.
Wygenerowany wynik możemy zapisać w pliku .gpx i wczytać do Google Earth, żeby jeszcze raz przyjrzeć się kiedy i gdzie spotkamy się ze skrzynką.
3. Eksport do urządzenia GPS.
Urządzenie ( i oprogramowanie), które będzie nam służyć w turystyce rowerowej wg mnie musi spełniać warunek wyświetlania mapy bez połączenia z netem (off-line). Nawet jeżeli pominiemy koszty, to należy założyć, że turysta rowerzysta zapuszcza się na tereny dalekie od cywilizacji, gdzie zasięg sygnału pozwalającego na szybkie ściąganie danych (map) jest mały. Jeżdżąc rowerem nawet turystycznie, czyli spokojnie należy czasem podejmować szybko decyzję w którą stronę jedziemy. Błąd, potrafi kosztować tym czego nie lubimy najbardziej - powrotem tą samą drogą! Tfu!
Ten warunek spełnia już wiele urządzeń i umożliwia wiele programów.
Chyba każdy telefon komórkowy z GPS może mieć zainstalowany program obsługujący OSM, niezalećnie czy posiada Androida, Symbiana, Windows Mobile czy Apple iOS.
http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Software
Mapy OSM można zapisywać na urządzeniach Garmin, choćby pobierająć je stąd: http://osmapa.tk/
Ja skupię się na jednym urządzeniu i jednym programie, ponieważ znam je najlepiej i stosuję od długiego czasu.
Rower, iPhone i program MotionX GPS.
O iPhone zdania są skrajnie różne. Ja lubię, ale to nie miejsce na opisywanie jego zalet lub wad.
Wybór innych urządzeń jest duży.
O MotionX GPS też mógłbym pisać dużo dobrego. Znam go od pierwszych wersji, a nawet kilka moich pomysłów zostało wdrożone w tym sofcie (nic z tego nie mam - dla jasności:) ).
Zakładam, że osoba zachęcona niniejszym artykułem ściągnie (wersja Lite jest free) lub ma ten program i zna lub pozna jego podstawowe funkcje.
W wyniku działań opisanych powyżej, powinniśmy mieć 2 pliki .gpx:
1. zaplanowana trasa wraz z ewentualnymi miejscami jakie uznaliśmy, że są warte zobaczenia (waypoints)
2. wykaz i opis skrzynek z Opencaching.
Wysyłamy oba pliki równocześnie na adres gpsimport@motionx.com skąd po chwili otrzymujemy maila z przetworzonym plikiem, który otwieramy bezpośrednio z maila w iPhonie.
Następuje import pliku do MotionX GPS dając nam naszą zaplanowaną trasę i ciekawe punkty, które nanieśliśmy :
W programie MotionX ściagamy mapy OSM do użycia off-line.
Wybieramy zaimportowaną trasę na liście dostępnych tras “Tracks” . MotionX od razu proponuje dla tej trasy obszar do ściągniecia map. Wybieramy do ściągnięcia mapę MotionX Terrain, która odpowiada OSM Cycle.
Proponuję zakres zoom od 7 do 16. tak, żeby bez problemu móc śledzić całą trasę jak i jej szczegóły. Niestety to bardzo duża ilość danych dla promienia ok 70 km to będzie ok 2 GB. Czyli ściganie danych może zająć trochę czasu., ale wybrałem też dość duży obszar.
Ruszając w trasę wybieramy naszą zaplanowaną z listy Tracks następnie Options i Follow. Kolor śladu po którym będziemy jechać zmienia się na pomarańczowy.
Teraz koniecznie włączamy opację zapisu trasy w Track Rocorder.
Zapis szlaku przyda nam się bardzo i jest i bezcenny w przypadku poruszania się po szlakach, drogach jeszcze na naniesionych w OSM.
Dla dociekliwych i cierpliwych:
Być może zauważycie, że zaimportowane skrzynki są nazwane zgodnie z kodem, a nie po nazwach oraz, że MotionX w szczegółach waypointu wyświetla tylko krótki opis, nazwę skrzynki w polu Notes. To zazwyczaj za mało, żeby znależć skrzynkę. Dlatego polecałem wczesniej wydrukowanie opisów skrzynek.
Innym sposobem, dla bardziej zdeterminowanych i niechętnych drukowaniu jest ... edytowanie pliku .gpx (pobranego z Opencaching).
Jest do tego bardzo prosty GPX Editor http://www.knackes.com/blog/index.php?post/2008/11/20/193-gpx-editor-1070
Do pola, gdzie jest nazwa skrzynki wkopiowujemy informacje ze strony internetowej opisującej skrzynkę.
Tak zedytowany plik wysyłamy do gpsimport@motionx.com. W rezultacie tego zabiegu, w polu opisu punktu mamy tyle tekstu ile potrzeba żeby znaleźć skrzynkę :)) (tekst można/trzeba przewijać - nie widać go w całości).
4. Fotografowanie z GPS.
O zaletach samego fotografowania podczas jazdy rowerem (tzn w przerwach :) ), nie będę pisał. Po prostu grzechem jest nie robić zdjęć tych wszystkich cudów natury i atrakcji jakie mijamy, zwiedzamy, odkrywamy!
Jednak bardziej zaawansowany turysta rowerzysta powinien ze swoich rowerowych podbojów zrobić mapę fotograficzną ze zdjęciami naniesionymi na miejsca, gdzie zostały zrobione.
Można to zrobić ręcznie. Po wgraniu zdjęć do komputera wskazać miejsce gdzie zostało zrobione np w serwisie Panoramio, locr czy przy pomocy programu Picasa. Sposób mało dokładny i żmudny.
Moja koncepcja turystyki rowerowej zakłada użycie iPhone do nawigacji, a to urządzenie posiada aparat i zdjęcia są geotagowane, jednak ich jakość nie zawsze jest wystarczająca.
Lepszą, chociaż opcją jest użycie aparatu fotograficznego z możliwością geotagowania, czyli z wbudowanym GPS.
Takich aparatów pojawia się coraz więcej i ich ceny nie są dużo wyższe modeli pozbawionych tych funkcji. http://www.twenga.pl/dir-Fotografia,Aparat-cyfrowy-021930
Jeżeli ktoś zakłada kupienie nowego aparatu to taki polecam.
Można pomyśleć również o zewnętrznym urządzeniu do geotagowania zdjęć. Nie mam doświadczeń, ale opinie są bardzo pochlebne.
Geotagowane zdjęcia możemy już bez problemu wrzucić do Panoramio, locr, Geocommons, Wikimedia, Flickr czy gdzie się nam tam podobna, tak aby następni turyści mogli planując swoje trasy zwrócić uwagę na miejsca godne tejże uwagi.
5. Openstreetmap.
Zapewne zuważyliście planując trasę, że OpenStreetMap bardzo nam pomaga wtedy kiedy mamy na Mapie Rowerowej (OSM Cycle) naniesione szlaki turystyczne, a nawet wtedy kiedy nie ma ich naniesionych, ale wśród lasów i małych miejscowościach są narysowane dogi czy ścieżki. Jedzie się o wiele pewniej niż wtedy, kiedy trzeba domyślać się czy jest tam droga i lepiej nadrobić kilometrów i pojechać już zaznaczoną drogą.
OSM bywa bardzo dokładne i bardzo pomocne, ale tylko dlatego że ktoś kiedyś kosztem swojego czasu edytował mapę wzbogacając ją o nowe elementy.
Nie jest to miejsce na rozpisywanie się o zaletach Openstreetmap, bo jest tak wiele, że trzeba poczytać o tym przedsięwzięciu więcej.
Wg mnie każdy cyklista mający jakiekolwiek urządzenie do zapisu tras GPS powinien zapisywać przebywane trasy i wrzucać je do OSM, a następnie edytować mapy, dodawać relacje, szlaki, miejsca.
Trzeba współtworzyć OSM z korzyścią dla siebie i innych, a w przyszłości - kto wie, może dla własnych dzieci, wnuków :)
(Zobacz wnusiu ten szlak po którym jedziemy naszymi e-bike’ami to dziadziuś jeszcze nanosił! ) :)
Zdjęcia geotagowane są również doskonałym narzędziem pomocnym przy dodawaniu choćby dróg. Zawsze możemy
podejrzeć jaki rodzaj drogi byłna odcinku który dodajemy do mapy.
Dodawanie śladów do wspomnianego już GPSies daje prostą drogę do wrzucenia dalej do OSM.
Jest tam taki przycisk:
Jest to serwis niemicki co widać na mapie śladów z poszczególnych krajów Europy:
6. Podsumowanie
Powyższe opracowanie daje przykład jak można wykorzystać urządzenia z GPS i mapy cyfrowe podczas spędzania czasu na rowerze - z porzytkiem dla siebie i innych.
To jedna z wieeelu możliwości, ale nie dla wszystkich. Tradycjonaliści zapewne wolą torbę na kierownicę z mapą, mapnikiem i namalowanie trasy mazakiem na folii. Ci zapewne nie dotrwali do końca tego artykułu i już tego nie czytają.
Tych ostatnich zszokuje zapewne poniższa koncepcja ; )
 | Załączono: OpenStreetMap w turystyce rowerowej |
